Η Πρόοδος οικοδομή είναι μεγάλη — φέρεικαθείς τον λίθον του· ο εις λόγους, βουλάς, ο άλλοςπράξεις — και καθημερινώς την κεφαλήν της αίρει υψηλοτέραν.
Θύελλα, αιφνίδιός τις σάλος εάν επέλθη, σωρηδόν οι αγαθοί εργάται ορμώσι και το φρούδον των υπερασπίζοντ’ έργον.
Φρούδον, διότι καθενός ο βίος δαπανάται
υπέρ μελλούσης γενεάς, κακώσεις, πόνους στέργων,
ίνα η γενεά αυτή γνωρίση ευτυχίαν
άδολον, και μακράν ζωήν, και πλούτον, και σοφίαν
χωρίς ιδρώτα ποταπόν, ή δούλην εργασίαν.
Aλλ’ η μυθώδης γενεά ουδέποτε θα ζήση·
η τελειότης του αυτή το έργον θα κρημνίση
κ’ εκ νέου πας ο μάταιος κόπος αυτών θ’ αρχίση.
Κ.Π. Καβάφης, «Οι κτίσται»
Η νοσηρή λογική του πολιτισμού αρέσκεται συχνά να παίζει περίεργα παιγνίδια με τη ζωή και το θάνατο. Χιλιάδες κινέζοι που δουλεύουν στην Foxconn, την πόλη-εργοστάσιο, ζουν σε συνθήκες που θα ζήλευε και ο πιο «επιτυχημένος» ναζί ή ο πλέον εξουσιομανής επιστάτης σε γκούλαγκ. Οι σύγχρονοι σκλάβοι των εργοστασίων στην Κίνα έρχονται συνήθως από τα χωριά τους, για να βρουν δουλειά σε πολύ νεαρή ηλικία. Δουλεύουν συνεχόμενα μέχρι και 35 ώρες χωρίς να σταματάνε, ζουν κοντά στα εργοστάσια σε κελιά δέκα κρεβατιών, ώστε να μην αποσπάται η καθημερινότητά τους από τους ρυθμούς του εργοστασίου, δεν τους επιτρέπεται να έχουν οποιαδήποτε κοινωνική σχέση όσο δουλεύουν και βρίσκονται υπό διαρκή έλεγχο και παρακολούθηση. Στις 10:30 το βράδυ το ρεύμα διακόπτεται και υποχρεώνονται να κοιμηθούν. Άλλωστε, τις έξι ή και τις επτά ημέρες της εβδομάδας ξυπνάνε χαράματα. Είναι σχεδόν όλοι κάτω των 20 και δουλεύουν περίπου για τρία χρόνια, μέχρι να αντικατασταθούν και να σταλούν πίσω στα χωριά τους. Έτσι νιώθουν ακόμα πιο αναλώσιμοι. Και μιας και οι σκέψεις για αυτοκτονία είναι πολύ συχνές σε τέτοιες συνθήκες «ζωής», έχουν τοποθετηθεί κάγκελα στα παράθυρα, για να μην μπορούν να πηδήξουν. Τι ενδιαφέρον που δείχνουν αυτοί οι εξουσιαστές για τις ζωές των συνανθρώπων τους, τι εράσμια προσήλωση στη συλλογική και ολόπλευρη ευτυχία τους!
«Τι ωραίο εργοστάσιο!», είχε αναφωνήσει ο νεκρός πια «ήρωας» της τεχνολογίας Steve Jobs, όταν το είχε επισκεφτεί. Πράγματι, πολλοί πιστοί στέκονται από τα χαράματα σε ατέλειωτες ουρές, περιμένοντας μανιωδώς το i-phone τους. Το επόμενο νέο gadget υπόσχεται να κάνει το βαρετό κόσμο συναρπαστικό και βοηθάει την αποκομμένη και αποσπασματική επικοινωνία, καταφέρνοντας όσα η ζωή δεν μπορεί. Πριν από λίγο καιρό ο τυφώνας Sandy χτύπησε τη Νέα Υόρκη και προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο σύστημα ηλεκτροδότησής της. Κι όμως μερικοί νεοϋορκέζοι δεν πτοήθηκαν, υπήρχε κάτι που τους απασχολούσε περισσότερο από την καταστροφή. Στήθηκαν κι αυτοί στη μακρόσυρτη ουρά έξω από τα καταστήματα της Apple, για να προφτάσουν να προμηθευτούν το νέο τεχνολογικό «θαύμα». Ο κόσμος να χαλάσει, αυτοί έπρεπε να το έχουν. Και πράγματι χάλασε ο κόσμος. Όχι μόνο γιατί ο τυφώνας Sandy χτύπησε τη Ν. Υόρκη, αλλά γιατί οι κινέζοι εργαζόμενοι της Foxconn σκοτώνονται καθημερινά, για να φτάσει στην ώρα του σε όλο τον κόσμο αυτό που άλλοι «σκοτώνονται» για το ποιος θα το πρωτοαποκτήσει .
Και μόλις το αποκτήσουν, καταφέρνουν να σκοτώσουν τον χρόνο τους με επιτυχία. Αυτό τον χρόνο που θα αφιέρωναν, για να επικοινωνήσουν με άλλους ανθρώπους, για να μάθουν τον κόσμο γύρω τους, να ακούσουν και να πουν ιστορίες, να νιώσουν, να πονέσουν και να χαρούν, να αισθανθούν άνθρωποι. Η φύση διαρκώς αντιδράει σε ό,τι της κάνουμε, είναι μία διαρκής εναλλαγή, που μας θυμίζει αέναα τον κύκλο της ζωής. Μια φυσική καταστροφή, που διαρκεί μερικές μόνο ώρες είναι αρκετή για να σαρώσει το απόλυτο σύμβολο του δυτικού πολιτισμού, να αφήσει δίχως ρεύμα και στην ουσία να αχρηστεύσει την καθημερινότητα των κατοίκων του. Και αυτοί δεν ξέρουν πια τι άλλο θα μπορούσαν να κάνουν. Συνειδητοποιούν(;) ότι δεν μπορούν να βρουν μόνοι τους την τροφή τους, αν δεν πάνε στο σούπερ-μάρκετ, να φτιάξουν μόνοι τους ούτε το πιο απλό σπίτι από άχυρα (και που να τα βρουν άλλωστε;), το πιο απλό και ουσιώδες۰ δεν μπορούν να επικοινωνήσουν απλά και ανθρώπινα. Με ένα σωρό ελλείψεις στήθηκαν απεγνωσμένοι στην ουρά, όχι για να φάνε, αλλά να πάρουν το καινούριο i-phone της Apple. Στήθηκαν στην ουρά, για να ξαναβρούν αυτό που θα τους δώσει το χαμένο γόητρό τους απέναντι στη φύση. Η ιδέα της προόδου προδομένη στριφογυρίζει στο μυαλό τους.
Η φύση όμως δεν ενδιαφέρεται για την πρόοδο, την κάνει να φαίνεται κωμικοτραγική. Με ένα απλό φύσημα γκρέμισε την αυταπάτη ότι η μοίρα του ανθρώπου είναι η εξέλιξη. Αλλά ο άνθρωπος αδυνατεί να το πιστέψει, προσπαθεί να κάνει ότι δεν άλλαξε τίποτε, ότι η «ζωή» συνεχίζεται. Κι όταν κόπηκε το ρεύμα, βρέθηκε στην ανάγκη να σκεφτεί, αντιμέτωπος μόνο με τον εαυτό του, με τον εγωιστικό ανταγωνιστή της ίδιας του της ύπαρξης και τρόμαξε. Σηκώθηκε και μπήκε στην ουρά για να δηλώσει την απόλυτη πίστη του στον Βάαλ της τεχνολογίας. Το πνεύμα του από καιρό ναρκωμένο σε μια οθόνη. Μπορεί το δαγκωμένο μήλο να στρώνει στα πόδια μας τον τεχνολογικό «παράδεισο», αλλά εξοβελίζει την ανθρωπινότητα στο ψηφιακό «καθαρτήριο» της κυριαρχίας.