Εδώ και ένα μήνα λαμβάνουν χώρα οι συγκεντρώσεις του κινήματος των αγανακτισμένων στην πλατεία Συντάγματος (όπως και σε άλλες πλατείες της χώρας). Είναι γνωστό ότι το όλο σκεπτικό είναι μια προσπάθεια αντιγραφής των συγκεντρώσεων των Αγανακτισμένων στην Ισπανία και των συγκεντρώσεων στην πλατεία Ταχριρ στην Αίγυπτο.
Είναι πάντως απορίας άξιο πως ένα αυθόρμητο κίνημα γεννήθηκε με όρους και στεγανά, πριν ακόμα εκδηλωθούν οι πρώτες του «αδιαμεσολάβητες» συνελεύσεις.
Ένας από τους όρους που μας κινεί το ενδιαφέρον είναι το ότι ο καθένας μπορεί να συμμετέχει μόνο ως άτομο και όχι ως φορέας του συλλογικού του είναι. Με αυτή την τεχνική της εξατομίκευσης οι διοργανωτές κατάφεραν να καλουπώσουν όσους συμμετέχουν στις εκδηλώσεις τους, να τους προσδώσουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς και να ταυτίσουν όσους παρευρίσκονται στις συγκεντρώσεις με το επίθετο αγανακτισμένοι. Ένα επίθετο που εδώ και δεκαετίες παραπέμπει συχνά στον αντιδραστικό πολίτη, τον ρατσιστή ή τον εθνικιστή.
Σχετικά με τον καθορισμό της ειρηνικής στάσης των συγκεντρωμένων στην πλατεία, μπορεί ο καθένας να συμπεράνει τις προοπτικές και το ρόλο αυτού του κινήματος. Από την πρώτη στιγμή που βγήκαν τα καλέσματα για την κατάληψη και παραμονή του κόσμου στην πλατεία συντάγματος μπήκαν και τα ειρηνικά χαρακτηριστικά της όλης συγκέντρωσης. Μάλιστα το ειρηνικό και μη βίαιο του όλου εγχειρήματος τονιζόταν ιδιαιτέρως έντονα και με κάθε ευκαιρία από τα ΜΜΕ (που σιγόνταραν την όλη κινητοποίηση), από πολιτικούς αλλά και πρωτύτερα και κύρια από τους διοργανωτές και συμμετέχοντες αυτής της κινητοποίησης. Και φυσικά καθόλου τυχαία. Πίσω από κάθε έκκληση για ειρηνική και πολιτισμένη διαμαρτυρία, μίλαγε ο ρεφορμισμός. Το ετερόκλητο πλήθος μπορεί άνετα και με όλο του το δίκιο να μουντζώνει προς το κοινοβούλιο, να γιουχάρει και να βρίζει τους κακούς και «προδότες» πολιτικούς, να στοχεύει με άπειρα λέιζερ τη βουλή και τους μπάτσους αλλά όχι να τους στοχεύσει με καμιά πέτρα. Η αγανάκτηση και η οργή είναι κατανοητή, όταν εκφράζονται με ειρηνικό και δημοκρατικό τρόπο. Όταν όμως ξεφύγει απ’ τα νόμιμα και πολιτισμένα, όταν αμφισβητείται έμπρακτα η ολότητα του συστήματος καταπίεσης και εκμετάλλευσης, όταν η οργή παίρνει εξεγερσιακά χαρακτηριστικά, τότε χαρακτηρίζεται ως προβοκάτσια από θιασώτες της μούντζας και του ρεφορμισμού αλλά και όχι μόνο. Το ειρηνικό κίνημα των αγανακτισμένων έχει θέσει από τη πρώτη στιγμή της γέννησης του σαφείς διαχωρισμούς και οδηγείται από τα ίδια του τα χαρακτηριστικά σε ένα εκτονωτικό ραντεβού κάθε απόγευμα, που καθόλου δεν απειλεί την παντοδυναμία του κράτους και καπιταλισμού. Ίσα ίσα.
Διακρίνεται καθαρά λοιπόν, ότι οι συγκεντρωμένοι δεν αντιτίθενται στο κράτος, στο σύστημα εκμετάλλευσης και τους νόμους αλλά αντιτίθενται στο μερικό, δηλαδή στο μνημόνιο, τους συγκεκριμένους τριακόσιους βουλευτές και στην συγκεκριμένη κυβέρνηση. Η εμμονή στην ειρηνικής στάση υποδηλώνει τον σεβασμό της τάξης και το αίτημα για «διόρθωση» και μεταρρύθμιση του συστήματος.
Από τα ίδια τα καλέσματα αρχικά και ύστερα από τους ίδιους τους συμμετέχοντες στην κατάληψη του συντάγματος, υπήρχε διάχυτη η λογική που έλεγε για τα περί ευθυνών που έχει η κυβέρνηση για την κοινωνική κατάσταση που διανύουμε, για τα περί κακών, κλεφτών και προδοτών πολιτικών. Μια λογική που αναπτύχθηκε εντέχνως το προηγούμενο διάστημα και συνεχίζει να αναπτύσσεται μέσα από τα ΜΜΕ και τα κόμματα. Η αντίληψη αυτή στοχεύει αφενός στην τόνωση του πατριωτικού αισθήματος, που συνεπάγεται θυσίες για το καλό της μαμάς πατρίδας και αφετέρου στον αποπροσανατολισμό του στόχου, του κύριου υπεύθυνου για τα δεινά που υπομένουμε όλοι οι καταπιεσμένοι, αυτός της ύπαρξης του κράτους, του καπιταλισμού και όλων των μορφών διάχυτων εξουσιαστικών κοινωνικών σχέσεων. Οπότε αρκεί να διώξουμε τους κακούς και κλέφτες πολιτικούς και να τους αντικαταστήσουμε με τίμιους και ειλικρινείς, όπου πιθανώς να προκύψουν και μέσα από το κίνημα των αγανακτισμένων.
Στο ίδιο κλίμα αλλά και με περισσότερες δόσεις πατριωτισμού αναπτύσσεται και η αντίληψη για την καημένη την Ελλάδα όπου έγινε έρμαιο στα χέρια και στις ορέξεις των ξένων. Εδώ έρχονται να ψαρέψουν και διάφοροι εθνικιστές. Έτσι για να σώσουμε την Ελλάδα από τους τρωικανούς και τους ξένους επενδυτές, οφείλουμε να σκύψουμε το κεφάλι, όλοι μαζί δούλοι και αφέντες, εξουσιαστές και εξουσιασμένοι να δουλέψουμε για το κοινό καλό. Ασχέτως αν αυτό το κοινό καλό είναι μια ακόμα εξουσιαστική πραγματικότητα. Αρκεί το ξεζούμισμα μας να έχει χρώμα ελληνικό.
Όσο αφορά τον ακομμάτιστο χαρακτήρα (φαινομενικά τουλάχιστον) και στην αντίθεση των αγανακτισμένων στο να παραβρίσκονται κόμματα και συνδικάτα στις συγκεντρώσεις παρατηρεί κανείς ομοιότητες με εκτονωτικές συγκεντρώσεις των τελευταίων. Μούντζες, γηπεδικά συνθήματα, ειρηνική στάση και ελληνικές σημαίες συνθέτουν την εικόνα των αγανακτισμένων στο σύνταγμα.
Το ραντεβού ανανεώνεται καθημερινά χωρίς κάποια ξεκάθαρη τοποθέτηση που να εξηγεί το λόγο και τον σκοπό. Και η σκοπιμότητα αυτής της τακτικής είναι να μαζεύεται όσο πιο πολύς κόσμος είναι δυνατόν, ανεξάρτητα από το τι θέλει ο καθένας και τι απόψεις έχει. Το θεμιτό για τους διοργανωτές(όσοι συμμετέχουν στις συνελεύσεις και τις επιτροπές) είναι να φτιαχτεί ένα μέτωπο ενάντια στο μνημόνιο ανεξάρτητα από τη διαφορετικότητα των συγκεντρωμένων. Αποτέλεσμα αυτής της μεθόδου είναι να παρατηρούνται καθημερινά στην πλατεία και τριγύρω ρατσιστικού τύπου συμπεριφορές, φασιστοειδή να τραμπουκίζουν μετανάστες, άτομο να συλλαμβάνεται και να παραδίδεται στους μπάτσους, περιπολίες πολιτοφυλακών και νταβατζιλίκια.
Λίγο πιο μακριά διακρίνουμε και τη μεγάλη δεξαμενή ψηφοφόρων που σχηματίζει η κοπαδοποίηση του όχλου της πλατείας συντάγματος. Αφού η φράση «Να πάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας» παραμένει στα επίπεδα μιας πιασάρικης κλισέ πρότασης, επειδή στην πράξη αυτοαναιρείται. Οι συγκεντρώσεις παραμένουν στα όρια της διαμαρτυρίας για τα προνόμια που χάνονται και τη ματωμένη σημαία, χωρίς να αμφισβητείται η ουσία της εξουσίας του κράτους, χωρίς να υπάρχει η πηγαία άρνηση της εκμετάλλευσης και της αντιπροσώπευσης. Το αίτημα που βγαίνει είναι «Πάρτε το μνημόνιο και φύγετε από δω» για να έρθουν οι άλλοι μέσα από την δημοκρατική διαδικασία των εκλογών.
Σχετικά με τις πολιτικές διαδικασίες της άμεσης δημοκρατίας (που δεν είναι αναρχική διαδικασία) και της οργάνωσης με διαχωρισμένες αρμοδιότητες από επιτροπές, παρατηρούμε την προσπάθεια ανάπτυξης ενός μηχανισμού που προσομοιάζει με τον κρατικό, μόνο που σε αυτή την περίπτωση τις εντολές τις δίνει μια ανοιχτή συνέλευση και όχι το κοινοβούλιο. Πολιτοφυλακές σαν την ομάδα ψυχραιμίας συναγωνίζονται ακόμη και την ευφάνταστη ονομασία του υπουργείου προστασίας του πολίτη. Το κίνημα των αγανακτισμένων δεν απειλεί την κυριαρχία αλλά είναι πρόθυμο να τη μεταρρυθμίσει, να την αναδιοργανώσει με τους νέους όρους της λαϊκής εντολής.
Όλο αυτό το αγανακτισμένο πλήθος απαρτίζεται από ετερόκλητα και αντικρουόμενα κοινωνικά κομμάτια. Όλοι μαζί ενωμένοι λοιπόν; Για το κοινό σκοπό; Και για πιο σκοπό; Αρκεί απλά η μαζικότητα για να φέρει αποτελέσματα; Και τι ακριβώς αποτελέσματα; Ερωτήματα που εντέχνως δεν θίγονται γιατί κάτι τέτοιο θα ξεφούσκωνε το κίνημα των αγανακτισμένων που πιθανώς να ξαναχτιζόταν απ’ την αρχή μια άλλου τύπου διαδικασία με άλλους βέβαια όρους και άλλα χαρακτηριστικά. Και για να επανέλθουμε. Σαν άνθρωποι που αγωνίζονται ενάντια στην εκμετάλλευση δεν μπορούμε και οφείλουμε να μην θέλουμε να σταθούμε πλάι στο δρόμο με εξουσιαστικούς σχηματισμούς, γιατί πολύ απλά δεν μας ενώνει τίποτα, οι σκοποί μας είναι παντελώς διαφορετικοί. Γιατί τέτοιου τύπου αντιθέσεις είναι η ουσία του κοινωνικού πολέμου. Σ’ αυτό λοιπόν το ”όλοι μαζί” χωράνε και όλοι οι εξουσιαστικοί σχηματισμοί. Άνθρωποι, δομές και μορφώματα που στέκονται εμπόδια στην απελευθέρωση της κοινωνίας.
Όσον αφορά την 15η Ιουνίου, μέρα απεργιακής κινητοποίησης, πέριξ της πλατείας συντάγματος εκδηλώθηκαν εκτεταμένες συγκρούσεις διαδηλωτών με τα Ματ, παρά το γεγονός ότι οι αγανακτισμένοι ήθελαν μια καθώς πρέπει ειρηνική διαμαρτυρία. Πλήθος κόσμου αδιαφόρησε για τις συναινετικού τύπου εκκλήσεις της ομάδας ψυχραιμίας, επιλέγοντας να συγκρουστεί με τους πραιτοριανούς του κράτους. Ο λόγος που παρεμποδίζουν κάθε βίαιη αντιπαράθεση με το κράτος παραπέμπει στο ότι θέλουν να διατηρήσουν τη μεγάλη συμμετοχή κόσμου στις συγκεντρώσεις γιατί όπως λένε θα χτυπηθούν οι συγκεντρώσεις. Με τον τρόπο αυτό κατασκευάζουν το κανάλι που θα οδηγεί από τις συγκεντρώσεις στις πλατείες στις δεξαμενές ψηφοφόρων. Το στερεότυπο που λέει ότι μόνο όταν ασκήσεις βία στα ματ αυτά θα απαντήσουν, αυτό λοιπόν διαψεύστηκε ακόμα μια φορά τα ξημερώματα της 21ης Ιουνίου όταν στη βουλή ψηφιζόταν η ανασχηματισμένη κυβέρνηση και έξω στην πλατεία διαδηλωτές φώναζαν αντιμπατσικά συνθήματα χωρίς κάποια έκφραση βίας. Τελικά οι διαδηλωτές αυτοί δέχτηκαν δακρυγόνα, κρότου λάμψης και μερικοί από αυτούς ξυλοκοπήθηκαν.
Οι κοινωνικοί αγώνες δεν ξεκίνησαν από την ημέρα όπου έγινε η κατάληψη του συντάγματος. Διεξάγονταν από πριν και τώρα και μετά. Η συνέχιση και η περεταίρω ανάπτυξη της πολύμορφης αναρχικής δράσης για την προώθηση της κοινωνικής επανάστασης και της αναρχίας είναι το ζητούμενο. Πώς το πετυχαίνουμε αυτό; Με την επίμονη και συνεχή αλλά ξεκάθαρη παρουσία και παρέμβαση μέσα από τον αναρχικό λόγο και πρακτική. Κατά τα άλλα δεν έχουμε να προτείνουμε τίποτα για την διατήρηση ή καλυτέρευση του εξουσιαστικού συστήματος που βιώνουμε. Εν κατακλείδι λέμε ότι θα ζήσουμε σε συνθήκες ελευθερίας μόνο όταν καταστρέψουμε το κράτος και κάθε εξουσία κι όχι ζητιανεύοντας το μερικό αναπαράγοντας εξουσιαστικές μεθόδους.
Σύμπραξη για την αναρχία